Şantaj Suçunun Cezası ve Unsurları Nelerdir? TCK 107’ye Göre Şantaj Suçu

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 107. Maddesine göre şantaj suçu, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır. Hakkı olan veya yükümlü olduğu bir şeyi yapacağından veya yapmayacağından bahisle ya da kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla; “görüşmezsen seni öldürürüm”, “hesabıma para yatırmazsan seni ihbar ederim.”, “Fotoğraflarını paylaşırım” veya “Porno videolarını yayımlarım” gibi ifadeler kullanılması şantaj suçunu oluşturabilecek niteliktedir. Şantaj suçu işlenirken aynı zamanda tehdit veya hakaret gibi başka suçlar da gündeme gelebilir. Ayrıca, Türk Ceza Kanunu’nda cezaî yaptırımı bulunan şantaj suçu, mağdur açısından manevi tazminat talebine de neden olabilir.

Şantaj Suçu Nedir? TCK 107

Şantaj suçu, tehdit suçunun özel bir görünümünü oluşturmakla beraber 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun Hürriyete Karşı Suçlar bölümündeki 107. Maddesinde düzenlenmiş olup bu maddeye göre,

“(1) Hakkı olan veya yükümlü olduğu bir şeyi yapacağından veya yapmayacağından bahisle, bir kimseyi kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksız çıkar sağlamaya zorlayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. 

(2) Kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bir kişinin şeref veya saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunulması halinde de birinci fıkraya göre cezaya hükmolunur.”

Şantaj Suçunun Unsurları Nelerdir?

Türk Ceza Kanunu’nun 107. Maddesinde düzenlenen şantaj suçu, belirli unsurların varlığıyla oluşur. Bu suç, tehdit suçundan açıkça ayrılmaktadır ve niteliklerinin belirlenmesi için unsurlarının incelenmesi önemlidir. Şantaj suçunu maddi ve manevi unsurlar olarak iki başlık altında değerlendirmek gerekir.

Şantaj Suçunda Maddi Unsurlar

Maddi unsurlar fail, mağdur, suçun konusu, hareket ve neticeden oluşur.

Şantaj Suçunda Fail:

TCK’nın 37. Maddesi uyarınca, suç teşkil eden fiili gerçekleştiren herkes fail olabilir. TCK’nın 107. Maddesinde herhangi bir kısıtlama bulunmadığından, şantaj suçunu herkes işleyebilir.

Şantaj Suçunda Mağdur:

Şantaj suçunun mağduru her birey olabilir. Doktrinde, bazı görüşler tüzel kişilerin de mağdur olabileceğini belirtmektedir; ancak, bu suç bireyin özgür iradesini koruma amacında olduğundan, tüzel kişiler mağdur değil, suçtan zarar gören olarak değerlendirilmektedir.

Şantaj Suçunda Suçun Konusu:

Şantaj suçunun konusu, bireylerin özgür iradesine yönelik tehdit veya baskı içeren eylemlerle ilgilidir; dolayısıyla bu eylemlerden zarar gören kişi, suçun konusunu oluşturur.

Şantaj Suçunda Fiil:

Şantaj suçunda fail, iki farklı fiil ile suç işleyebilir:

1. Sahip olduğu bir hakkı kullanma tehdidiyle mağduru, yasadışı veya zorunlu olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya zorlamak.
2. Yükümlü olduğu bir durumu kullanarak mağduru aynı şekilde zorlamak.

Örneğin, bir kişi suça tanıklık ettiği bir durumu ihbar etmeyeceğini, ancak kendisine ödeme yapılmasını isteyerek şart koştuğunda, bu hak kötüye kullanılmakta ve şantaj suçu işlenmiş olmaktadır.

Ayrıca, yalnızca bir hakkı kullanma tehdidinde bulunmak, şantaj suçu oluşturmaz. Örneğin, karşı tarafın hukuka aykırı bir işlemine dava açacağını belirten kişi şantaj suçu işlemiş sayılmaz, çünkü burada hak kötüye kullanılmamaktadır.

Şantaj suçunun diğer bir fiil şekli ise, bir kişinin onuruna zarar verecek hususları açıklama veya isnat etme tehdididir. Bu kapsamda iki farklı hareket vardır:

1. Mağdurun geçmişte yaşadığı olayları açığa çıkarmak.
2. Gerçekleşmemiş veya uydurma olayları mağdura isnat etmek.

Fail, mağdurun onuruna zarar verecek bu bilgileri açıklamayacağını belirterek çıkar elde etmek amacında olmalıdır. Bu çıkar doğrudan fail ya da bir başkası adına olabilir. Ayrıca, tehdit edilen hususun mağdura değil, onun yakınlarına yönelik olması da suçu oluşturur.

Şantaj Suçunda Netice:

Şantaj suçu, sırf hareket suçu niteliğindedir; bu nedenle suçun gerçekleşmesi için bir sonuç doğmasına gerek yoktur. Hem suçun ilk hâlinde hem de ikinci hâlinde, failin haksız bir çıkar elde etme amacıyla eylemi gerçekleştirmesi, suçun oluşması için yeterlidir.

Şantaj Suçunda Manevi Unsur

Manevi unsur, failin suç işleme amacıyla fiilini bilinçli ve istekli bir şekilde gerçekleştirme iradesini ifade eder. Bu unsur, kast ve taksir olarak ikiye ayrılır. Ancak, bir suçun taksirle işlenebilmesi için bu durumun kanunda açıkça belirtilmiş olması gerekir.

Şantaj suçu bakımından kanuni düzenleme, bu suçun taksirle işlenmesine olanak tanımamaktadır. Bu nedenle, şantaj suçunun yalnızca kasten işlenebileceği kabul edilmektedir.

Şantaj suçunda fail, sahip olduğu veya yerine getirmekle yükümlü olduğu bir durumu kullanarak bir kişiyi hukuka aykırı veya zorunlu olmadığı bir şeyi yapmaya ya da yapmamaya zorlar veya haksız bir menfaat elde etmeye çalışır. Dolayısıyla failin bu eylemleri bilerek ve isteyerek yapması gerekmektedir.

Aynı şekilde, şantaj suçunu düzenleyen maddenin ikinci fıkrasında, failin, kendisine veya bir başkasına yarar sağlamak amacıyla bir kişinin onur veya saygınlığına zarar verecek bilgileri açıklama veya isnat etme tehdidinde bulunması söz konusudur. Burada da failin bilerek ve isteyerek hareket etmesi gerekmekte olup, ayrıca bu eylemleri yarar sağlama amacıyla gerçekleştirmesi gerekmektedir.

Şantaj Suçunun Cezası Ne Kadardır?

“(1) Hakkı olan veya yükümlü olduğu bir şeyi yapacağından veya yapmayacağından bahisle, bir kimseyi kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksız çıkar sağlamaya zorlayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. 

(2) Kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bir kişinin şeref veya saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunulması halinde de birinci fıkraya göre cezaya hükmolunur.”

Yukarıda ayrıntılı şekilde açıklanan fiilleri gerçekleştiren fail, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılmaktadır. Yani şantaj suçunu işleyen kişi hem hapis cezası ile hem de adli para cezası ile cezalandırılmaktadır. İkinci fıkra kapsamında gerçekleştirilen fiiller de birinci fıkrada olduğu gibi bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.

Şantaj Suçu Şikayete Bağlı Mı?

Şantaj suçu, tehdit suçunun özel bir şekli olduğundan takibi şikayete bağlı suçlar arasında değildir. Herhangi bir şekilde suçun işlendiği savcılık tarafından öğrenildiğinde kendiliğinden soruşturma başlatılmalıdır. Şantaj suçu açısından herhangi bir şikayet süresi yoktur. Ancak, şantaj suçunun dava zamanaşımı süresi 8 yıl olup, suçun işlendiği tarihten itibaren 8 yıl geçmeden mağdur aleyhine işlenen suç savcılığa bildirilmelidir. Aksi takdirde, dava zamanaşımı süresi dolacağından suç ile ilgili soruşturma yapılamayacaktır.

Uzlaşma, suç isnadı altındaki şahıs ile suçun mağduru olan şahsın bir uzlaştırmacı aracılığıyla iletişim kurarak anlaşmasıdır. Şantaj suçu, uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir.

Şantaj suçu nedeniyle yapılan yargılamalar asliye ceza mahkemesi tarafından yerine getirilir.

Şantaj Suçu ile İlgili Sık Sorulan Sorular

•  Şantaj Suçu Nasıl İspatlanır?

Şantaj suçunun ispatı, failin mağdura karşı hukuka aykırı bir eylemde bulunmak için baskı veya tehdit oluşturduğunun kanıtlanmasını gerektirir. Bu suçun ispatında:

• Mesajlar, e-postalar, sosyal medya yazışmaları veya ses kayıtları gibi somut deliller,
• Tanık beyanları (örneğin, tehdit veya baskıya şahit olan kişiler),

Uzman raporları veya elektronik inceleme sonuçları gibi teknik kanıtlar önemli rol oynar. Şantaj içeren belgeler ve kayıtlar mahkemeye sunularak suçun delillendirilmesi sağlanır. Ayrıca, şantaj suçu ile ilgili olayın bütün ayrıntıları mahkemeye sunulmalı ve bu deliller yargılamada incelenmelidir.

• Resimli Şantajın Cezası Nedir?

Bir kişiyi onur veya saygınlığına zarar verecek nitelikteki fotoğraflar veya videolarla tehdit ederek şantaj yapmak, Türk Ceza Kanunu’nun 107. maddesine göre şantaj suçu kapsamında cezalandırılır. Bu suçun cezası: bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ve beş bin güne kadar adli para cezası olarak öngörülmüştür. Şantajın görüntü veya ses kayıtları kullanılarak yapılması durumunda, suçun niteliği ağırlaşabilir ve cezada artırım uygulanabilir.

• Şantaj Davası Ne Kadar Sürer?

Şantaj davalarının süresi, mahkemelerin iş yüküne, delillerin toplanma süresine ve dava sürecindeki aşamalara göre değişir. Karmaşık durumlarda veya yoğun mahkemelerde bu süre uzayabilir. Delillerin toplanması ve bilirkişi raporlarının hazırlanması gibi etkenler de sürecin uzamasına neden olabilir. Dava sürecinde delillerin sunulması ve yargılamanın düzenli ilerlemesi, süreci hızlandırabilir.