Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma Suçu ve Cezası: TCK 123

Türk Ceza Kanunu’nun 123. Maddesine göre, kişilerin huzur ve sükûnunu bozma suçu, başkasının huzurunu ve sükûnetini ihlal etmek amacıyla ısrarla telefon edilmesi, gürültü yapılması veya başka hukuka aykırı davranışlarda bulunulması durumunda işlenir. Bu suç, mağdurun şikâyeti üzerine soruşturulup kovuşturulur ve fail, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Suçun amacı, bireylerin psikolojik ve ruhsal açıdan huzur içinde yaşama haklarını korumaktır. Suçun cezalandırılması, mağdurun şikâyetçi olmasına bağlıdır, yani mağdurun başvurusu olmadan işlem başlatılamaz. Kişisel huzuru tehdit eden bu tür davranışlar, toplumsal barış ve düzenin korunmasına yönelik ciddi bir tehdittir.

Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma Suçu Nedir? (TCK 123)

Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma Suçu Türk Ceza Kanunun 123. Maddesinde tanımlanmıştır. Buna göre:

“Kişilerin huzur ve sükununu bozma 

Madde 123- (1) Sırf huzur ve sükûnunu bozmak maksadıyla bir kimseye ısrarla; telefon edilmesi, gürültü yapılması ya da aynı maksatla hukuka aykırı başka bir davranışta bulunulması halinde, mağdurun şikayeti üzerine faile üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir.”

Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma Suçunun Unsurları

Türk Ceza Kanunu’nun 123. Maddesi, kişilerin huzur ve sükûnunu bozma amacıyla gerçekleştirilen aşağıdaki üç hareketten birinin yapılmasıyla suçun oluşacağını belirtir:

1. Israrla Telefon Edilmesi,
2. Israrla Gürültü Yapılması,
3. Israrla Hukuka Aykırı Başka Bir Davranışta Bulunulması.

Israrla Telefon Edilmesi Suretiyle Huzur ve Sükûnun Bozulması

Halk arasında “telefonla rahatsız etme suçu” ya da “telefonla taciz suçu”olarak da bilinen bu fiil, istemeyen bir kişiye sürekli telefon edilerek veya mesaj gönderilerek yapılır. Öncelikle belirtmek gerekir ki bu suçun oluşması için, mesajların içeriği veya anlamı fark etmeden, önemli olan mesajların ve aramaların ısrarla tekrarlanmasıdır. Yargıtay’a göre, telefonun belirli bir sayıda aranıp aranmadığına bakılmaksızın, olayın somut koşullarına göre ısrarın oluşup oluşmadığı değerlendirilmelidir. Maddede yer alan telefon edilmesi ifadesinin sadece telefon etmeyi değil kısa mesaj göndermeyi de kapsadığı kabul edilmektedir. Buna göre mobil cihazla anlık mesajlaşma olanağı sağlayan “whatsapp” gibi uygulamalar yoluyla gerçekleştirilen iletişim biçimleri de telefonla rahatsız etme kapsamında değerlendirilmektedir. Bununla birlikte hareketin gerçekleşmesi için telefon edildiğinde mutlaka konuşulması gerekli olmayıp, failin; aradıktan sonra konuşmadan telefonu kapatması, iletişim devam ederken konuşmayıp sessiz kalması, mağdura müzik veya başkaca bir ses dinletmesi gibi davranışlar da bu suç kapsamında değerlendirilir.

Israrla Gürültü Yaparak Huzur ve Sükûnun Bozulması

Gürültü, anlamlı bir ses olabileceği gibi, anlam taşımayan bir ses de olabilir. Önemli olan, gürültünün amacının huzuru bozmak olmasıdır. Bu hareketin, birkaç kez tekrarlanması gerekmemekle birlikte, bir kez yapılan kesintisiz uzun süreli gürültü de suçun oluşumuna yol açabilir. Komşuluk ilişkileri gereği belli bir ölçüde gürültüye katlanılması beklenirken, huzur bozma amacıyla yapılan gürültüler suç teşkil eder. Örneğin komşuyu rahatsız etme maksadı ile; evde dolap kapaklarının çarpılması, uyku saatlerinde mütemadi gürültü yapılması, topuklu ayakkabı ile dolaşılması gibi fiiller bu kapsamda değerlendirilecektir.

Israrla Hukuka Aykırı Başka Bir Davranışta Bulunulması: Bu hareket, diğer iki seçimlik harekette olduğu gibi, huzuru bozma amacı taşıyan, ancak başka bir suç oluşturmayacak şekilde yapılan ısrarlı davranışları kapsar. Örneğin, kapı zilinin sürekli çalınması, yolda tekrarlanan şekilde rahatsız edici araba geçişleri veya ard arda e-posta göndermek gibi eylemler, bu suçun oluşmasına yol açar. Ayrıca, sosyal medya üzerinden de ısrarla yapılan rahatsız edici mesajlaşmalar da huzur ve sükûnu bozma suçunu oluşturur.

Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma Suçunun Cezası Ne Kadardır?

Kişilerin huzur ve sükununu bozma suçunun cezası, 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezasıdır (TCK m.123). Hükmedilen hapis cezası, adli para cezası seçenek yaptırımına çevrilebilir. Mahkumiyet kararında belirlenen hapis cezasının ertelenmesi veya hükmün açıklanmasının geri bırakılması da mümkündür.

Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma Suçu Şikayete Bağlı Mı?

Kişilerin huzur ve sükununu bozma suçu şikayete tabi suçlardandır. Şikayetçi, şikayet hakkını fail ve fiili öğrenmesinden itibaren 6 ay içinde kullanmalıdır. Suçun dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Fail, daha sonra öğrenilse bile suçun soruşturulması için en geç 8 yıl içinde şikayet edilmesi gerekir. Kişilerin huzur ve sükununu bozma suçu, taraflar arasında uzlaşma prosedürü uygulanmasını gerektiren suçlardandır. Uzlaşma kapsamında olan suçlarda, gerek soruşturma gerekse kovuşturma aşamasında öncelikle uzlaştırma prosedürünün uygulanması, uzlaşma sağlanmazsa soruşturmaya veya yargılamaya devam edilmesi gerekir. Suç ile ilgili yargılama görevi, asliye ceza mahkemesi tarafından yerine getirilir.

Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma Suçu ile İlgili Sık Sorulan Sorular

• Evli birini rahatsız etmenin cezası nedir?

Türk Ceza Kanunu’nda evli birini rahatsız etmenin özel bir cezai düzenlemesi yoktur. Ancak, evli birinin huzur ve sükûnunu bozma amacıyla yapılan ısrarlı telefon aramaları, mesajlar veya diğer rahatsızlıklar, TCK 123. Maddesi uyarınca “kişilerin huzur ve sükûnunu bozma” suçu olarak değerlendirilebilir. Bu suç, mağdurun şikâyeti üzerine işlenir ve faile üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilebilir. Evli kişilerin huzurunu bozan bir eylem, birleştirilmiş aile düzenine zarar verebileceğinden, ciddi sonuçlar doğurabilir.

• Telefonla rahatsız etmenin cezası nasıl uygulanır?

TCK 123. Maddesine göre kişilerin huzur ve sükûnunu bozma suçu kapsamında değerlendirilir. Bu suçun işlenmesi için failin, mağduru ısrarla telefonla araması veya rahatsız edici mesajlar göndermesi gerekmektedir. Cezası, mağdurun şikâyeti üzerine soruşturulup kovuşturulur ve faile üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilebilir. Ayrıca, telefon aracılığıyla yapılan rahatsızlık, sürekli ve amaca yönelik bir davranış olduğunda suçun daha ağır cezaya çarptırılmasına yol açabilir.

• Kişilerin huzur ve sükununu bozma suçu beraat kararı alabilir mi?

Kişilerin huzur ve sükûnu bozma suçu hakkında görülen bir davada beraat kararı verilebilir. Beraat kararı, suçun işlendiği iddiasının ispatlanamaması veya failin suçsuz olduğunun mahkeme tarafından kabul edilmesi durumunda verilir. Eğer suçun işlenmediği veya failin eyleminin hukuki unsurları taşımadığına karar verilirse, davada beraat kararı çıkabilir. Bu tür davalarda mahkeme, somut deliller ve şikâyetçi beyanları doğrultusunda bir karar verir.