YURTDIŞINDA ALINAN BOŞANMA KARARLARININ TÜRKİYE’DE UYGULANMASI

Yabancı Mahkemeler tarafından alınan kararlar Türkiye’de doğrudan icra edilebilir niteliği haiz değildir. Yabancı mahkeme kararlarının Türkiye’de uygulanabilmesi için Milletler Arası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunda düzenlenen tanıma ve tenfiz davası denen bir davanın açılması gerekmektedir. Bununla birlikte Nüfus Hizmetleri Kanunun 27A maddesi gereği yurtdışında alınan boşanma kararları Türkiye’de tanıma davası açılmasına ihtiyaç olmadan uygulanabilecektir. Nüfus Hizmetleri Kanunu madde 27A gereği yabancı ülke adlî veya idarî makamlarınca verilen boşanma kararlarının nüfus kütüğüne tescili; boşanmanın tanınması ve tenfizinin anlatıldığı bu yazıdan faydalanın.

Yurtdışında verilen boşanma, nafaka, velayet ve mal paylaşımı kararlarının Türkiye’de tescili, tanınması ve tenfizi süreçlerinde boşanma ve aile hukuku konularında destek talepleriniz için bizimle iletişime geçin.

Yabancı Mahkeme Boşanma Kararlarının Doğrudan Nüfus Kütüğüne Tescili

Nüfus Hizmetleri Kanunu Madde 27A, yabancı mahkemelerce verilen boşanma kararlarının Türkiye’deki nüfus kütüğüne doğrudan tescilini düzenler ve tarafların birlikte başvurması halinde, mahkemeye gitmeye gerek kalmaksızın doğrudan nüfus müdürlüğüne başvurarak boşanma kararının tescil edilmesine olanak tanır. Bu işlemin gerçekleştirilmesi için tarafların birlikte başvurması gerekir. Ancak, eşlerden biri ölmüşse ya da yabancı ise Türk vatandaşı olan taraf ya da vekili tek başına da başvuruyu yapabilir. Fakat bu koşullar gerçekleşmediği halde taraflar birlikte başvuru yapamıyorlarsa yine tanıma tenfiz davası açılması gerekecektir. Taraflar veya vekilleri, gerekli belgelerle birlikte başvurabilirler, bu sayede vekil aracılığıyla da işlemler yürütülebilir.

Ayrıca nüfus kütüğüne tescil edilecek boşanma kararının verildiği devlet kanunlarına göre konusunda yetkili adlî veya idarî makam tarafından verilmiş ve usulen kesinleşmiş olması ve Türk kamu düzenine açıkça aykırı bulunmaması gerekmektedir. bu şartları taşımadığı gerekçesi ile tescil talebi reddedildiğinde yine boşanmanın tanınması ve tenfizi davası açılması gerekecektir.

Yabancı Mahkeme Boşanma Kararlarının Doğrudan Nüfus Kütüğüne Tescili Başvurusu Nereye Yapılır?

Yabancı Ülke Adli Veya İdari Makamlarınca Verilen Kararların Nüfus Kütüğüne Tescili Hakkında Yönetmelik madde 5 gereği tescil başvuruları, kararın verildiği ülkedeki dış temsilciliklere, yurt içinde ise taraflardan birinin yerleşim yeri il müdürlüğüne; Türkiye’de yerleşim yeri yoksa Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Konya, Kahramanmaraş, Samsun, Siirt, Sivas, Trabzon, Şanlıurfa ve Van il müdürlüklerinden birine yapılır.

Yabancı Mahkeme Boşanma Kararlarının Doğrudan Nüfus Kütüğüne Tescili Başvurusu Kim Tarafından Yapılabilir?

Yabancı ülkede verilen boşanma verilen kararlarının nüfus kütüğüne tesciline ilişkin başvurular; taraflarca bizzat, kanuni temsilcileri veya vekilleri aracılığıyla yapılmalıdır. Başvuru sırasıdna tarafların birlikte hazır olması zorunlu değildir, taraflar başvurularını aynı anda birlikte veya ayrı zamanlarda yapabilir. Tarafların ayrı ayrı müracaat etmeyi tercih etmesi halinde başvuruları arasındaki süre doksan günü geçememelidir.

Tek taraflı irade beyanı ile gerçekleşmiş boşanmalar hariç, evliliği sona ermiş kişilerin tescil talebi öncesinde ölmüş olmaları durumunda, yabancı ülke makamlarınca verilen boşanma kararlarının nüfus kütüğüne tescil talebi hukuki yararı bulunanlar tarafından yapılabilir.

Yabancı Mahkeme Boşanma Kararlarının Doğrudan Nüfus Kütüğüne Tescili Başvurusunda Sunulması Gerekli Belgeler Nelerdir?

Yabancı ülke mahkeme ya da makamları tarafında verilen boşanma kararının Türk nüfus kütüğüne tescili başvurularında ibraz edilmesi gerekli belgeler şunlardır:

• Başvuru Formu,

• Tescili talep edilen usulüne göre onaylanmış boşanma kararının aslı ile noter veya dış temsilcilik tarafından onaylanmış veya ilgili ülkenin yetkili makamı tarafından Apostil şerhi tatbik edilerek onaylanmış Türkçe tercümesi,

• Tescili istene kararın kesinleşme şerhi, kesinleşme şerhi yok ise kararın verildiği ülke kanunlarına göre kesinleştiğine dair onaylanmış belge veya yazının aslı ile noter veya dış temsilcilik tarafından onaylanmış veya ilgili ülkenin yetkili makamı tarafından Apostil şerhi tatbik edilerek onaylanmış Türkçe tercümesi,

• Boşanmış eşlerin kimlik veya pasaport fotokopileri, taraflardan biri yabancı ise kimlik veya pasaportların noter tasdikli Türkçe tercümeleri,

•  Vekil aracılığı ile yapılacak müracaatlarda noter tarafından düzenlenen fotoğraflı özel vekâletnamenin aslı veya onaylanmış aslına uygun örneği.

Tüm bu belgeler ile birlikte; tescili istenen boşanma kararında daha önce Türk mahkemelerinde açılmış ve halen görülmekte olan dava dosyası bilgileri ile varsa kararların daha önce Türk mahkemelerince kesin hükme bağlanmış olduğuna ilişkin mahkeme kararının aslı veya fotokopisi ya da Türk mahkemelerinde halen devam eden bir dava yahut tanımanın Türk mahkemelerince evvelce reddedildiğine dair karar bulunmadığı yönünde adli makamlardan alınan belge başvuru formuna eklenmesi gerekir.

Başvuruda alınan belgelerde eksiklik tespit edilmesi halinde belge eksiklerinin tamamlanması için doksan günlük süre verilir. Bu süre içinde eksik belgelerin tamamlanmaması halinde başvuru reddedilir.

Boşanmanın Tanınması ve Tenfizi

Boşanmanın tanınması ve tenfizi davası, yurtdışında alınmış bir boşanma kararının Türkiye’de geçerli hale gelmesi için açılan davadır.. Yurtdışında alınan boşanma kararlarının Türkiye’de geçerli olabilmesi ve uygulanabilmesi için, tanıma ve tenfiz davası açılması gerekmektedir.

Boşanmanın Tanınması Davası:

Yurtdışında verilen mahkeme kararının, Türkiye’de de hukuki olarak tanınması anlamına gelir. Tanıma davası, yurtdışında verilen boşanma kararının Türkiye’de de boşanmış olarak kabul edilmesi amacıyla açılır. Bu dava, boşanma kararının kesinleştiğinin Türkiye’deki hukuk sistemince tanınmasını sağlar.

Boşanma Tarihinin Tespiti

MÖHÜK madde 59. gereği yabancı mahkeme kararlarının kesin hüküm veya kesin delil etkisi yabancı mahkeme kararının kesinleştiği andan itibarendir. Buna göre boşanma Yabancı Mahkemece verilen kararın kesinleştiği tarihten itibaren geçerli olacaktır. Benzer şekilde, Nüfus Hizmetleri Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik madde 58 ile de yabancı mahkemelerce verilen boşanma kararlarının Türk mahkemelerince tenfiz veya tanıma kararı verilip kesinleşmesi halinde, yabancı mahkemece verilmiş olan kararın kesinleşme tarihi, boşanma tarihi olarak kabul edileceği hüküm altına alınmıştır.

Boşanmanın Tenfizi Davası:

Yurtdışında alınan boşanma kararının Türkiye’de icra edilebilmesi, yani hukuki sonuçlarının uygulanabilmesi için açılan davadır. Örneğin, yurtdışında verilen nafaka, velayet, tazminat ve mal paylaşımı kararlarının Türkiye’de uygulanabilmesi için tenfiz davası açılması gerekir.

Tenfiz süreçlerinde, Türk mahkemeleri yabancı mahkeme kararlarının esasına girmeden, ancak kararın kamu düzenine uygun olup olmadığını değerlendirerek, MÖHUK’ta belirtilen şartların sağlanıp sağlanmadığını inceler. Tenfiz kararı verilmesi halinde, yabancı mahkeme kararı Türk mahkeme kararı gibi icra edilebilir hale gelir.

Özcesi eda hükümlerinin uygulanması için tenfiz; tespit hükümleri ve inşai hükümlerin uygulanması için tanıma davası söz konusu olacaktır. Boşanma davası inşai dava olduğundan Türkiye’de tanıma davasına, nafaka ve velayet gibi boşanmanın ferilerine dair hükümler eda hükmü olduğundan Türkiye’de icra edilebilmeleri için tenfiz davasına konu olacaklardır.

Yurtdışında Alınan Nafaka Kararlarının Tenfizi

Yurtdışında alınan nafaka kararlarının Türkiye’de tenfizi, uluslararası özel hukukun önemli konularından biridir. Nafaka kararlarının tenfizi için öncelikle kararın kesinleşmiş olması gerekmektedir. Bu nedenle tedbir nafakasına karşılık gelen bir mahkeme kararının tenfizi mümkün olamayacaktır.

Yine verilen nafaka kararının Türk kamu düzenine açıkça aykırı olmaması gerekmektedir. Ayrıca, Türkiye’nin taraf olduğu 1973 tarihli Nafaka Yükümlülüğü Konusunda Kararların Tanınmasına ve Tenfizine İlişkin Lahey Sözleşmesi, taraf ülkeler arasında nafaka kararlarının tenfizini kolaylaştırır.

Yurtdışında Alınan Mal Paylaşımı Kararlarının Tenfizi

Yabancı mahkemelerin mal rejimine dair verdikleri kararların tenfizinde özellikle kararın Türk kamu düzenine uygunluğu ve taşınmazların durumu önem taşır. Türkiye’deki taşınmazlar için Türk mahkemelerinin münhasır yetkisi bulunmaktadır. Mal rejiminin niteliği ve uygulanacak hukuk da tenfiz sürecinde dikkate alınır. Türk hukukunda edinilmiş mallara katılma rejimi esas alınırken, yabancı ülkelerde farklı mal rejimleri uygulanabilir ve bu durum tenfiz sürecini etkileyebilir.

Yurtdışında Alınan Tazminat Kararlarının Tenfizi

Yabancı mahkemelerce verilen tazminat kararlarının Türkiye’de tenfizi mümkündür. Tazminat miktarının Türk hukuk sistemine uygunluğu önemli bir tenfiz davasında incelenen yabancı mahkeme kararının Türkiye kamu düzenine aykırı olup olmadığının değerlendirilmesinde önem arz etmektedir. Özellikle, cezai nitelikli tazminatların (punitive damages) Anglo-Sakson Hukuk sistemlerinden farklı olarak Kıta Avrupası hukuk sistemlerinde ve Türk hukukunda kabul edilmemesi nedeniyle, bu tür kararların tenfizinde sorunlar yaşanabileceği öngörülebilir. Yabancı mahkemece hükmedilen tazminat miktarı Türk kamu düzenine açıkça aykırı ise, tenfiz talebi reddedilebilir veya tazminat miktarı indirilebilir.

Yurtdışında Alınan Velayet Kararlarının Tenfizi

Yurtdışında alınan velayet kararlarının tenfizinde ise çocuğun üstün yararı esas alınır. Bu süreçte 1980 tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Lahey Sözleşmesi önemli bir rol oynar. Velayet kararlarının tenfizinde, kararın çocuğun mutad meskeninin bulunduğu ülke mahkemesince verilmiş olması, çocuğun ve diğer ebeveynin dinlenmiş olması ve kararın Türk kamu düzenine açıkça aykırı olmaması gibi hususlara dikkat edilir.

Türk hukuk sisteminde ortak velayet kavramı, 2016 yılında Yargıtay’ın verdiği bir kararla kabul edilmeye başlanmıştır. Bu tarihten önce, Türk mahkemeleri genellikle yabancı ülkelerde verilen ortak velayet kararlarının tenfizini, Türk kamu düzenine aykırılık gerekçesiyle reddetme eğilimindeydi. Ancak, Yargıtay’ın bu kararından sonra, ortak velayet kararlarının tenfizi mümkün hale gelmiştir.

Boşanmanın Tanınması ve Tenfizi Davası Nerede ve Hangi Mahkemede Açılır?

Boşamanın tanınması ve tenfizi davalarında görevli mahkeme Aile Mahkemesidir. Boşanmanın tanınması ve tenfizi davasında yetkili mahkeme ise kendisine karşı tenfiz istenen kişinin Türkiye’deki yerleşim yeri mahkemesi, yerleşim yeri yoksa sâkin olduğu yer mahkemesi, Türkiye’de yerleşim yeri veya sâkin olduğu bir yer mevcut değilse Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden tercih edilen yer mahkemesidir.

Boşanmanın Tanınması ve Tenfizi Davası Ne Kadar Sürer?

Boşanmanın tanınması ve tenfizi davası tarafların ikamet yeri ve tebligat işlemlerinin tamamlanabilmesine bağlı olarak iki, üç aydan bir yıla kadar uzayabilmektedir.

Sonuç

Yurtdışında verilen boşanma kararlarının Türkiye’de geçerli hale gelmesi, tanıma ve tenfiz sürecinin doğru bir şekilde yürütülmesine bağlıdır. Nüfus Hizmetleri Kanunu madde 27A, tarafların belirli şartlar altında doğrudan nüfus müdürlüğüne başvurarak boşanma kararlarını tescil ettirmelerine olanak tanır. Ancak bu tescilin belirli koşulları olduğu gibi bu tescil işlemi nafaka mal paylaşımı tazminat gibi unsurların Türkiyede uygulanmasını da sağlamaz.

Uzman Boşan ve Aile Hukuku Desteği

Viridis Legal Partners olarak, yurtdışında alınan boşanma, nafaka, velayet ve mal paylaşımı kararlarının Türkiye’de, tescili tanınması ve tenfizi süreçlerinde uzman desteği sağlıyoruz. Başvuru ve dava süreçlerinin her aşamasında yanınızda olarak, en kısa sürede sonuç almanız için buradayız.

Yurtdışında verilen boşanma, nafaka, velayet ve mal paylaşımı kararlarının Türkiye’de tescili, tanınması ve tenfizi süreçlerinde uzman desteğine ihtiyaç duyuyorsanız, boşanma ve aile hukuku alanlarındaki deneyimimizden faydalanmak için bizimle iletişime geçin.

Sık Sorulan Sorular

Yurtdışında aldığım boşanma kararı Türkiye’de geçerli mi? 

Yurtdışında alınan boşanma kararının Türkiye’de geçerli olabilmesi için tanıma ve tenfiz davası açılması gerekmektedir.

Yurtdışında alınan boşanma kararını Türkiye’de nasıl tescil ettirebilirim? 

Nüfus Hizmetleri Kanunu madde 27A kapsamında, belirli şartlar altında doğrudan nüfus müdürlüğüne başvurarak tescil işlemi yapılabilir.

Tanıma ve tenfiz davası nedir? 

Yurtdışında alınan bir mahkeme kararının Türkiye’de geçerli hale gelmesi için açılan dava türüdür. Boşanma, nafaka, velayet ve mal paylaşımı kararlarının uygulanması için gereklidir.

Yurtdışında aldığım boşanma kararını Türkiye’de tanıtmak için hangi belgeler gerekli? 

Boşanma kararının aslı, onaylı Türkçe tercümesi, kesinleşme şerhi ve kimlik belgeleri gibi evraklar gereklidir.

Yurtdışında aldığım nafaka kararı Türkiye’de geçerli midir? 

Nafaka kararının Türkiye’de uygulanabilmesi için tenfiz davası açılması gerekmektedir.

Yabancı bir mahkeme kararı Türkiye’de nasıl icra edilebilir? 

Tenfiz davası açarak yabancı mahkeme kararlarının Türkiye’de icra edilebilir hale gelmesini sağlayabilirsiniz.

Boşanma kararını Türkiye’de tanıtmak ne kadar sürer? 

Tanıma ve tenfiz davası, tebligat ve diğer hukuki işlemlere bağlı olarak genellikle 2-12 ay arasında sonuçlanır.

Türkiye’de tanıma ve tenfiz davası açmak için hangi mahkemeye başvurmalıyım? 

Aile Mahkemeleri bu davalara bakmakla görevlidir. Yetkili mahkeme, karşı tarafın yani boşanılan eşin Türkiye’deki yerleşim yeri mahkemesidir.

Ortak velayet kararları Türkiye’de geçerli mi? 

2016’dan itibaren Yargıtay kararı ile ortak velayet kararları Türkiye’de de tanınabilir hale gelmiştir.

Yurtdışında alınan mal paylaşımı kararları Türkiye’de uygulanabilir mi? 

Evet, ancak bu kararların uygulanabilmesi için tenfiz davası açılması gerekmektedir ve taşınmazlar gibi bazı özel durumlar dikkatle değerlendirilir.