Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma TMK 163

Türk Medeni Kanunu 161 ve devamı maddeleri boşanma sebeplerini düzenlemektedir. Sırası ile zina; hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış; suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme, terk ve akıl hastalığı özel boşanma sebepleri olarak düzenlenmiştir. Genel boşanma sebepleri ise şiddetli geçimsizlik olarak da bilinen evlilik birliğinin temelinden sarsılması kapsamında gösterilmiştir.

Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedir?

Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme özel boşanma sebepleri kapsamında TMK 163. maddesinde gösterilmiştir.

III. Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme 

Madde 163- 

Eşlerden biri küçük düşürücü bir suç işler veya haysiyetsiz bir hayat sürer ve bu sebeplerden ötürü onunla birlikte yaşaması diğer eşten beklenemezse, bu eş her zaman boşanma davası açabilir.

Verilen kanun maddesi ile eşlerden birinin küçük düşürücü bir suç işlemesi ya da haysiyetsiz bir hayat sürmesi boşanma sebebi olarak gösterilmiştir. Ancak kanun maddesinde ne küçük düşürücü suç ne de haysiyetsiz hayat sürme kavramlarının tanımına yer verilmemiştir.

Küçük Düşürücü Suç Nedir?

Küçük düşürücü suç hakkında kanun maddesi ile bir tanım ya da listeleme yapılmamış hangi suçların küçül düşürücü suç kabul edileceği gösterilmemiştir. Küçük düşürücü suçun tanımı yüksek derecede bir ahlaki yıkımı ortaya koyması ve toplumsal ayıplanmayı getirmesi bakımından diğer suçlardan ayrılan suç şeklinde yapılabilir. Küçük düşürücü suç çoğunlukla yüz kızartıcı suç kavramı ile eşdeğer kullanılmaktadır. Kasten adam öldüme, hırsızlık, dolandırıcılık, zimmet, resmi belgede sahtecilik, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, uyuşturucu ticareti yapma gibi suçlar çoğunlukla Aile Mahkemeleri tarafından küçük düşürücü suç olarak kabul edilirler.

Burada ayrıca ifade etmek gerekir ki; işlenen suç eşe değil üçüncü kişilere yönelen suçtur. Koşulları mevcutsa eş kendisine yönelen suç için hayata kast, pek kötü muamele ve onur kırıcı davranış nedenine dayanarak boşanma davası açabilir ya da evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını ifade ederek genel boşanma sebebini dayanak gösterebilir.

Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedir?

Haysiyetsiz hayat sürme eşin, sosyal hayatta toplumun genel değer yargılarıyla çatışan, olumsuz nitelikte kabul edilen davranışının süreklilik göstermesi olarak tanımlanabilir. Haysiyet ve haysiyetsizlik kavramlarının kapsamını evrensel ve zamandan bağımsız olarak belirlemek mümkün değildir. Tam aksine haysiyetsiz hayat sürme toplumun güncel durumu ve değer yargıları üzerinden her davada ayrıca bir değerlendirme yapılması gerekmektedir.

Buna karşılık muhabbet tellallığı, alkol bağımlılığı, uyuşturucu bağımlılığı, kumar bağımlılığı, normal yollarla gerçekleşmeyen sürekli cinsel ilişki, ahlaka mugayir işle uğraşmak, insan ticareti veya uyuşturucu ticareti yapmak gibi haller Yargıtayca haysiyetsiz hayat sürme kapsamında değerlendirilmektedir.

Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma Davasının Hukuki Dayanağı

TMK 163. maddesi eşlerin küçük düşürücü suç işleme ya da haysiyetsiz hayat sürme nedeni ile boşanma davası açma hakkı bulunduğunu ifade etmiş ancak her iki kavramın da tanımına yer vermediği gibi sair ayrıntılara da değinmemiştir. Bu nedenle hem küçük düşürücü suç işleme hem de haysiyetsiz hayat sürme teriminin çerçevesi hukuk uygulamaları ve Yargıtay içtihatları ile çizilmiştir.

Suç İşleme Nedeniyle Boşanma Davası

Küçük düşürücü suç işleme nedeniyle boşanma davası açılabilmesi için suçun niteliği itibari ile küçük düşürücü olmasının yanı sıra suçun evlendikten sonra işlenmiş olması, kasten işlenmiş olması ve bir hukuka uygunluk nedeninin bulunmaması gerekmektedir.

Suçun Kasıtlı Olarak İşlenmesi

Taksirle işlenen suçlar nedeniyle ya da suç işleyen eşin ayırt etme gücüne sahip olmaması ya da suçun işlenmesinde hukuka uygunluk nedenlerinin bulunması durumlarında suç işleme nedeniyle boşanma davası açılması mümkün değildir.

Suçun Evlendikten Sonra İşlenmiş Olması

Suç İşleme nedeniyle boşanma davası açılabilmesi için boşanma sebebi olarak gösterilen suçun evlenmeden sonra işlenmiş olması gerekmektedir. Evlenmeden önce işlenen suçlar için suçun yargılamasının sonradan tamamlanıp ceza verilmiş olması ya da suçun evlenmeden sonra öğrenilmiş olması durumlarında da suç işleme nedeniyle boşanma davası açılamayacaktır. Ancak koşulları varsa bu gibi durumlarda genel boşanma sebebine dayanılarak boşanma davası açılabilir.

Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma Davası

Haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davası açılabilmesi için haysiyetsiz hayatın süreklilik arz etmesi, kusura dayanması ve evlenmeden sonra ortaya çıkmış olması gerekir.

Haysiyetsiz Hayatın Süreklilik Arz Etmesi

Haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davası açılabilmesi için haysiyetsiz hayat sürme olgusunun belirli bir süre devamlılık arz etmesi gerekir. Örneğin tek sefer uyuşturucu kullanılması ya da kumar oynanması bu kapsamda değerlendirilemeyecekken uyuşturucu kullanımının ya da kumarın bağımlılık seviyesinde bir süreğenlik arz etmesi durumunda haysiyetsiz hayat sürmeden bahsedilebilecektir.

Haysiyetsiz Hayatın Kusura Dayanması

Haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davasından bahsedilebilmesi için haysiyetsiz hayat sürme davranışının iradi, diğer bir deyişle kasta dayanması gerekir.

Haysiyetsiz Hayatın Evlenmeden Sonra Meydana Gelmesi

Haysiyetsiz hayat tarzının eşler evlenmeden önce de mevcut olması ve boşanmak isteyen eşin bunu bilerek evlenmiş olması durumunda eşin bunu kabul ederek evlendiği düşünüleceğinden bu sebeple boşanma davası açılamayacaktır. Ancak koşulları varsa genel boşanma sebebine dayanılarak boşanma davası açılabilir.

Ortak Hayatın Çekilmez Hale Gelmiş Olması

Hem suç işleme hem de haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle açılan boşanma davalarında bunlarla birlikte ortak hayatın çekilmez hale geldiği, yani ortak hayatı sürdürmenin davacı eşten beklenemeyecek olduğunun kanıtlanması gerekir.

Boşanma davalarında boşanma sebepleri özel boşanma sebepleri ile genel boşanma sebebi olarak ayrıldığı gibi mutlak boşanma sebepleri ile nispi boşanma sebepleri olarak da gruplanmaktadır. Özel boşanma sebepleri yukarıda da ifade edildiği gibi kanunun tek tek saydığı boşanma sebepleridir. Genel boşanma sebebi evlilik birliğinin temelinden sarsılması iken TMK 163. maddesinde gösterilen suç işleme ya da haysiyetsiz hayat sürme nedeni bir özel boşanma sebebidir.

Mutlak boşanma sebepleri ise boşanma davasında ayrıca evlilik birliğinin çekilmez hale geldiğinin ispatına gerek olmayan boşanma sebepleridir. Buna göre mutlak boşanma sebepleri söz konusu ise sadece boşanmaya neden olan olayın ispatı yeterli olup ayrıca ortak hayatı sürdürmenin davacı eşten beklenemeyeceğinin ispatına gerek bulunmamaktadır. Örneğin zina bir mutlak boşanma sebebidir. Nispi boşanma sebepleri ise boşanma sebebinin varlığını ispat ile birlikte ortak hayatın bu nedenle çekilmez hale geldiğini de kanıtlamanın gerekli olduğu boşanma sebepleridir. Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davası ancak bu sebeplerden ötürü onunla birlikte yaşaması diğer eşten beklenemezse, açılabilmektedir. Bu nedenle suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme bir nispi boşanma sebebidir. Dava açan eşin boşanma sebebi olayların yanında ortak hayatın bu nedenle çekilmez hale geldiğini de ispat etmesi gerekecektir.

Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma Davası Nerede Açılır?

Boşanma davalarında görevli mahkeme Aile Mahkemesidir. Aile Mahkemesi bulunmayan yerlerde asliye hukuk mahkemeleri aile mahkemesi sıfatı ile boşanma davalarına bakma görevini yerine getirirler. Boşanma davalarında yetkili mahkeme ise eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.

Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma Davasında Deliller ve İspat

Suç işleme ya da haysiyetsiz hayat sürme nedenine dayanarak boşanma davası açmak isteyen eş boşanma sebebi olan suç işleme ya da haysiyetsiz hayat sürme olgusunu ve bununla birlikte ortak hayatın bu nedenle çekilmez hale geldiği olgusunu ispat etmesi gerekecektir.

Bu olgular tanık beyanları, telefon konuşmaları ve yazışmaları, hastane kayıtları olmak üzere her türlü delille ispat edilebilir.

Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma Davası Açma Süresi 

Suç işleme ya da haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davası, TMK 161 ve 162 maddelerinde düzenlenen altı aylık ve beş yıllık hak düşürücü süreleri içermemektedir. Ancak her halükarda bu sebeplere dayanan boşanma davasının makul bir süre içinde açılması gerekir.

Affetmenin Etkisi

Suç işleme ya da haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davası açmak isteyen eşin af iradesinin dava hakkına etkisi zinada ya da hayata kast, pek kötü muamele ya da onur kırıcı davranış nedenine dayanan boşanmalarda olduğu gibi açıkça düzenlenmemiştir. Ancak affeden eşin ortak hayatın çekilmez hale geldiğini iddia edemeyeceği bu boşanma nedeninde de düşünülebilir.

Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma Davasında Mal Paylaşımı

Boşanmada mal paylaşımı mal rejimi kuralları takip edilerek yapılmaktadır. Hukukumuzda yasal mal rejimi edinilmiş mallara katılma olduğundan eşler arasında başka bir sözleşme yani evlilik sözleşmesi bulunmuyor ise mal paylaşımı edinilmiş mallara katılma rejimine göre yapılmaktadır.

Suç işleme veya haysiyetsiz hayat sürme nedeni ile açılan boşanma davalarında zina ya da hayata kastta olduğu gibi mal paylaşımı için özel bir kural getirilmemiştir.

Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma Davasında Maddi ve Manevi Tazminat Talepleri

Boşanma davalarında tazminat talepleri TMK 174. maddesinde düzenlenmiştir.

“V. Boşanmada tazminat ve nafaka 

1. Maddî ve manevî tazminat 

Madde 174- 

Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddî tazminat isteyebilir. 

Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevî tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.”

Suç işleme ya da haysiyetsiz hayat sürme hallerinde boşanma davalarında boşanmaya neden olan olaylarda davalı eşin kusurunun olduğu, boşanma davası açan eşin kişilik haklarına saldırı teşkil ettiği yargı uygulamamız tarafından kabul edilmektedir. Bu nedenle Suç işleme ya da haysiyetsiz hayat sürme nedenine dayanan boşanma davasının ispatı halinde maddi ve manevi tazminata da hükmedileceğini söylemek yanlış olmayacaktır.

Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma Davasında Nafaka Talepleri

Nafaka üç başlık altında incelenebilir.

Tedbir nafakası,

İştirak nafakası

Yoksulluk nafakası

Bunlardan tedbir nafakası boşanma davası sürerken evlilik birliği devam ettiğinden hem eş hem de çocuk lehine hükmedilmektedir. İştirak nafakası ise velayet kendisine bırakılmayan eşin müşterek çocuğun giderlerine katılması amacını taşır. Bu nedenle hem tedbir hem de iştirak nafakasında boşanma sebebi, tarafların kusuru gibi hususlar önemli değildir denebilir.

Boşanma halinde koca ya da karı lehine hükmedilen yoksulluk nafakası ise TMK 175. maddesinde düzenlenmiştir.

“2. Yoksulluk nafakası 

Madde 175- 

Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. 

Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz.”

Buna göre nafakaya hükmedilmesinde nafaka ödeyecek tarafın kusurunun olup olmaması önem arz etmemektedir. Buna karşılık boşanmaya yol açan olaylarda kusuru daha ağır olan eşin nafaka talep etme hakkı bulunmamaktadır. Diğer bir deyişle haysiyetsiz hayat süren ya da suç işleyen eş lehine nafakaya hükmedilmeyeceğini söylemek yerinde olacaktır.

Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma Davasında Çocuğun Velayeti

TMK 336. maddesinde boşanmada velayet hakkının çocuk kendisine bırakılan eşe ait olduğu ifade edilmiştir. Ayrıca TMK 182. maddesine göre boşanmada hakimin çocuklar bakımından ana ve babanın haklarını takdir yetkisi bulunmaktadır. Ana babanın çocuklar bakımından haklarını velayet ve çocukla kişisel ilişki kurulması oluşturmaktadır.

Hakim bunlara dair takdir yetkisini kullanırken boşanma sebepleri ve eşlerin kusur durumlarını değil “çocuğun üstün yararı ilkesi”ni göz önüne alacaktır. Ancak suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme olgularının ispatlanması halinde örneğin kumar bağımlılığı, alkol ya da uyuşturucu madde bağımlılığı gibi olguların varlığı veyahut da eşin suçu meslek edinmiş olması gibi durumlarda velayetin suç işleyen ya da haysiyetsiz hayat süren eşe bırakılmasında müşterek çocuğun bir yararı olduğu düşünülemeyecektir. Bu gibi durumlarda velayetin büyük çoğunlukla boşanma davası açan eşe bırakıldığı görülmektedir.

Boşanma Avukatınız: Viridis Legal Partners

Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davaları duygusal bakımdan oldukça yıpratıcı ve boşanmanın ekonomik sonuçları bakımından oldukça önemli dikkat ve uzmanlıkla yürütülmesi gereken davalardır. Boşanmaya dayanak olguların ispatı, ortak hayatın sürdürülmesinin mümkün olup olmadığı tartışmaları, davanın başından sonuna hatasız yürütülmesini zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle suç işleme ya da haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davalarının başından sonuna bir boşanma avukatı ile hareket edilmesi gerekir.

Viridis Legal Partners olarak, suç işleme ya da haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davalarınızda en iyi sonuçları temin etmek için yanınızdayız. İstanbul boşanma avukatınız olarak, boşanmada mal paylaşımı, katılma alacağı, nafaka, maddi ve manevi tazminat, ortak çocukların velayeti ve çocukla kişisel ilişki kurulması gibi boşanma davalarının her veçhesinde size en uygun sonuçlara ulaşmak için çalışıyoruz.

Suç işleme ya da haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma davalarınızda, boşanma avukatı hizmetlerimizden yararlanmak için bizimle bugün iletişime geçin.

Sıkça Sorulan Sorular (FAQ):

Türk Medeni Kanunu’nda suç işleme boşanma sebebi midir?

Eşlerden birinin küçük düşürücü bir suç işlemesi Türk Medeni Kanunda bir özel boşanma sebebi olarak gösterilmiştir.

Haysiyetsiz hayat sürme ne demektir?

Haysiyetsiz hayat sürme, bir özel boşanma sebebidir. Eşlerden birinin toplumun geneli tarafından kabul görmeyecek bir yaşayış içerisinde bulunması olarak tanımlanabilir.

Uyuşturucu bağımlılığı boşanma sebebi sayılır mı?

Uyuşturucu bağımlılığı yargı uygulamamızca haysiyetsiz hayat sürme kapsamında bir boşanma sebebi olarak görülmektedir. 

Küçük düşürücü suçlar nelerdir?

Kanunda küçük düşürücü suç tanımı yapılmamıştır. Adam öldürmeden hırsızlığa bir çok suç Yargıtayca küçük düşürücü olduğundan boşanma sebebi olarak kabul edilebilmektedir. 

Suç işleme nedeniyle boşanma davası ne kadar sürer?

Mahkemelerin yoğunluğuna bağlı olmakla birlikte suç işleme nedeniyle boşanma davaları bir yıl kadar sürebilmektedir. 

Haysiyetsiz hayat sürme nasıl ispatlanır?

Haysiyetsiz hayat sürme, tanık, telefon yazışmaları, hastane kayıtları dahil her türlü delille ispatlanabilir. 

Kumar bağımlılığı yargı uygulamamızca haysiyetsiz hayat sürme kapsamında bir boşanma sebebi olarak görülmektedir. 

Alkol bağımlılığı boşanma sebebi midir? 

Kumar bağımlılığı yargı uygulamamızca haysiyetsiz hayat sürme kapsamında bir boşanma sebebi olarak görülmektedir. 

Eşimin eşcinsel olduğunu öğrendim, boşanmak istiyorum, ne yapmalıyım? 

Özel boşanma sebepleri kapsamında ya da evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeni ile boşanma davası açabilirsiniz.