Cinsel Taciz Suçu ve Cezası: TCK 105
Cinsel taciz suçu ceza hukuku alanında sık karşılaşılan, özellikli bir suç tipi olarak karşımıza çıkar. Cinsel taciz ile suçlanıyorsanız veya bu suçlama nedeni ile sizin ya da bir yakınınız hakkınızda gözaltı veya tutuklama tedbirleri uygulanmakta ise mutlaka bir ceza avukatı desteğinden faydalanmanız gerekir. İstanbuldaki ceza hukuku avukatınız, Viridis Legal Partners olarak ceza yargılamasının tüm aşamalarında sizlerin yanındayız.
Cinsel taciz ile suçlanıyorsanız ya da cinsel taciz suçunun mağduru iseniz etkili ceza avukatı hizmetleri için hemen bizimle iletişime geçin.
Cinsel Taciz Suçu Nedir?
Türk Ceza Kanununun 105. Maddesi ile düzenlenen cinsel taciz suçu, mağdurun vücut dokunulmazlığını ihlal etmeyen, cinsel amaçlı rahatsız edici davranışlar olarak tanımlanabilir. Bu suçun oluşabilmesi için failin mağdura fiziksel temasta bulunmaması, diğer bir deyişle mağdurun vücuduna dokunmamış olması gerekir; aksi takdirde eylem, daha ağır bir suç olan cinsel saldırı ya da çocuğa karşı işlendi ise cinsel istismar suçu kapsamına girer.
Cinsel taciz
Madde 105-
(1) Bir kimseyi cinsel amaçlı olarak taciz eden kişi hakkında, mağdurun şikayeti üzerine, üç aydan iki yıla kadar hapis cezasına veya adlî para cezasına fiilin çocuğa karşı işlenmesi hâlinde altı aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(2) Suçun;
- a) Kamu görevinin veya hizmet ilişkisinin ya da aile içi ilişkinin sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle,
- b) Vasi, eğitici, öğretici, bakıcı, koruyucu aile veya sağlık hizmeti veren ya da koruma, bakım veya gözetim yükümlülüğü bulunan kişiler tarafından,
- c) Aynı işyerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle,
- d) Posta veya elektronik haberleşme araçlarının sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle,
- e) Teşhir suretiyle,
işlenmesi hâlinde yukarıdaki fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında artırılır. Bu fiil nedeniyle mağdur; işi bırakmak, okuldan veya ailesinden ayrılmak zorunda kalmış ise verilecek ceza bir yıldan az olamaz.
Verilen kanun maddesi ile cinsel taciz suçunun basit ve nitelikli halleri düzenlenmiştir. Bu suçun temel şekli, mağdurun şikayetine bağlıdır ve üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası öngörülür. Eğer fiil çocuğa karşı işlenmişse, ceza altı aydan üç yıla kadar hapis cezasıdır. Suçun kamu görevlisi, vasi, eğitici, öğretici, bakıcı gibi kişiler tarafından veya aynı işyerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan faydalanarak işlenmesi durumunda, ceza yarı oranında artırılır. Ayrıca, mağdurun bu fiil nedeniyle işi bırakmak, okuldan veya ailesinden ayrılmak zorunda kalması halinde, verilecek ceza bir yıldan az olamaz.
Cinsel taciz suçunun soruşturulması ve kovuşturulması, mağdurun şikayetine bağlıdır. Mağdur, faili öğrendiği tarihten itibaren altı ay içinde şikayette bulunmalıdır; aksi takdirde şikayet hakkı düşer.
Cinsel Taciz Suçunun Unsurları
Cinsel Taciz Suçunun Fiil Unsuru
Cinsel taciz suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 105. Maddesinde düzenlenmiştir ve mağdurun vücut dokunulmazlığını ihlal etmeyen, ancak cinsel amaçlı rahatsız edici davranışları kapsar. Bu suçun oluşabilmesi için failin kasten ve cinsel amaçla hareket etmesi gerekmektedir; dolayısıyla, cinsel amaç taşımayan eylemler bu suçu oluşturmaz.
Cinsel taciz suçu fiziksel temas olmaksızın gerçekleştirilen cinsel içerikli davranışları içerir. Bu davranışlar sözlü, yazılı veya görsel olabilir; örneğin, cinsel içerikli sözler söylemek, müstehcen görüntüler göstermek veya cinsel içerikli mesajlar göndermek gibi davranışlar olabilir. Bu tür eylemler cinsel yönden rahatsızlık vermesi nedeniyle suç teşkil eder.
Cinsel taciz suçu, mağdurun rızası olmaksızın, cinsel içerikli söz veya davranışlarla rahatsız edilmesiyle oluşur. Bu suç, fiziksel temas gerektirmeksizin çeşitli şekillerde işlenebilir:
Yüz Yüze Cinsel Taciz:
Cinsel taciz suçu failin, mağdura doğrudan sözlü veya davranışsal olarak cinsel içerikli tacizde bulunması ile işlenebilir. Örneğin, cinsel ilişki teklif etmek, müstehcen sözler söylemek veya cinsel organını göstermek gibi eylemler bu kapsamdadır. Bu tür eylemler, mağdurun onuruna ve psikolojik bütünlüğüne zarar verir.
Telefon ve İnternet Aracılığıyla Cinsel Taciz:
Cinsel taciz suçu telefon aramaları, telefon görüşmeleri, kısa mesajlar (SMS), e-postalar veya anlık mesajlaşma uygulamaları üzerinden cinsel içerikli mesajlar göndermek suretiyle de işlenebilir. Örneğin, WhatsApp veya Telegram gibi uygulamalar üzerinden cinsel içerikli mesajlar veya görüntüler göndermek bu suça örnektir. Bu tür eylemler, mağdurun özel hayatını ihlal eder ve rahatsızlık verir. Ayrıca, posta veya elektronik haberleşme araçlarının sağladığı kolaylıktan faydalanarak işlenen cinsel taciz suçu suçun nitelikli hali olarak öngörülmüştür ve bu durumda ceza yarı oranında artırılır.
Sosyal Medya Üzerinden Cinsel Taciz:
Sosyal medya platformları üzerinden cinsel içerikli mesajlar göndermek, müstehcen yorumlar yapmak veya istenmeyen görüntüler paylaşmak suretiyle işlenir. Örneğin, Instagram, Facebook veya Twitter gibi platformlarda doğrudan mesaj (DM) yoluyla veya paylaşımlara yapılan yorumlarla cinsel içerikli tacizde bulunmak bu kapsamdadır.
Cinsel Taciz Suçunun İspatlanması
Cinsel taciz suçunun ispatı, genellikle fail ve mağdur arasında geçen olaylar sırasında tanık bulunmaması nedeni ile zor olabilir.
Cinsel Taciz Suçunda Mağdur Beyanı:
Cinsel suçlarda mağdurun beyanı, en önemli delil kaynaklarından biridir. Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre, mağdur beyanının delil değeri taşıyabilmesi için tutarlı, samimi ve diğer delillerle uyumlu olması gerekmektedir. Özellikle, fail ve mağdur dışında tanığın olmadığı durumlarda, mağdurun faille olan ilişkisi, olayın gerçekleştiği koşullar ve beyanın içeriği detaylı bir şekilde incelenmektedir.
Cinsel Taciz Suçunda Tanık İfadeleri:
Cinsel taciz suçunun kamuya açık alanlarda işlendiği durumlarda tanık beyanları delil olabilmektedir. Ayrıca olayın doğrudan tanığı olmasa bile, mağdurun olay sonrasındaki davranışlarını veya failin tutumlarını gözlemleyen kişilerin ifadeleri de delil olarak değerlendirilebilir.
Cinsel Taciz Suçunda Elektronik Deliller:
Telefon mesajları, e-postalar, sosyal medya yazışmaları gibi dijital iletişim araçları üzerinden gönderilen taciz içerikli mesajlar, cinsel taciz suçunun ispatıda önemli delillerdir. Mağdurun, bu tür mesajları ve iletişim kayıtlarını saklayarak delil olarak sunması cinsel taciz suçunun ispatını sağlayabilir.
Cinsel Taciz Suçunda Gizli Ses ve Görüntü Kayıtları:
Belirli koşullar altında, mağdurun kendi rızası dışında gerçekleşen cinsel taciz eylemlerini ispatlamak amacıyla aldığı gizli ses veya görüntü kayıtları, delil olarak kabul edilebilir. Ancak bu tür kayıtların hukuka uygunluğu ve mahkemede delil olarak kullanılabilirliği, her somut olayın özelliklerine göre değerlendirilmektedir.
Cinsel Taciz Suçunda Psikolojik Raporlar:
Cinsel taciz mağdurlarının yaşadığı travmanın tespiti amacıyla alınan psikolojik değerlendirme raporları da destekleyici delil olarak sunulabilir.
Cinsel Taciz Suçunun Nitelikli Halleri
Cinsel taciz suçunda fiile, faile, mağdura ya da fail mağdur ilişkisine dair bazı haller cezanın artırılmasına neden olan nitelikli haller olarak kabul edilir. Bu haller ve ilgili cezai düzenlemeler şunlardır:
Kamu Görevlisi Tarafından İşlenmesi:
Kamu görevlisinin, görevinin sağladığı nüfuzu kötüye kullanarak cinsel tacizde bulunması durumunda, ceza yarı oranında artırılır.
Hizmet İlişkisi Ya Da Aile İçi İlişkisi Kapsamında İşlenmesi
Suçun, failin hizmet ilişkisinden kaynaklanan nüfuzunu kötüye kullanarak ya da eğitim kurumlarında eğitim veren veya alan kişiler arasında işlenmesi durumunda, ceza yarı oranında artırılır.
Vasi, Ebeveyn, Eğitici veya Bakım Yükümlülüğü Bulunan Kişiler Tarafından İşlenmesi:
Mağdurun üzerinde vesayet, eğitim veya bakım yükümlülüğü bulunan kişilerin suçu işlemesi halinde, ceza yarı oranında artırılır.
Aynı İşyerinde Çalışmanın Sağladığı Kolaylık Kapsamında İşlenmesi
Failin mağdurla aynı iş yerinde çalışmasıı, bir arada ve yakın mesafede sürekli olarak birlikte mesai yapmaları, bu vesileyle aralarında oluşan tanışıklık, suçun işlenmesinde bir kolaylık sağlamaktadır. Ayrıca suçun bu nitelikli halinin oluşması için fail ve mağdur arasında bir hiyerarşik ilişki ya da astlık üstlük ilişkisinin bulunmasına gerek yoktur. Failin, mağdurla aynı işyerinde çalışmanın getirdiği kolaylıktan faydalanarak suçu işlemesi halinde, ceza yarı oranında artırılır.
Posta veya Elektronik Haberleşme Araçları Kullanılarak İşlenmesi
Cinsel taciz suçunun posta ya da elektronik haberleşme araçları kullanılarak işlenmesi ve suç işlenirken bu araçların sağladığı kolaylıkta faydalanılması cinsel taciz suçunun nitelikli hallerinden biridir. Posta veya elektronik haberleşme araçlarının kullanılması durumunda failin kimliğini kolaylıkla gizleyebilmesi ve kimliğinin tespit edilmesinin zorlaşması failin bu araçları kullanarak suçu işlemesini kolaylaştırmaktadır. Günümüzde bu suçun elektronik haberleşme araçlarıyla işlenmesine çok sık rastlanıldığı için, daha ağır bir ceza öngörülerek caydırıcılığın arttırılması da amaçlanmıştır. Suçun posta ya da elektronik haberleşme araçları kullanılarak işlemesi halinde verilecek ceza yarı oranında arttırılmaktadır.
Teşhir Suretiyle İşlenmesi:
Suçun, failin cinsel organını veya vücudunun cinsel bölgelerini mağdura göstererek (teşhir) işlenmesi durumunda, ceza yarı oranında artırılır.
Cinsel Taciz Suçunda Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Hal
Cinsel taciz fiili mağdurun; işini bırakması, okuldan veya ailesinden ayrılmak zorunda kalması neticelerine neden oldu ise, bu suç nedeniyle verilecek cezanın alt sınırı bir yıl olarak düzenlenmiştir..
Cinsel Taciz Suçunun Cezası
Bir kimseyi cinsel amaçlı olarak taciz eden kişi, mağdurun şikâyeti üzerine, 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Eğer fiil, 18 yaşından küçük bir çocuğa karşı işlenmişse, ceza 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası olarak belirlenir. Suçun nitelikli hallerinin bulunması durumunda verilen ceza yarı oranında arttırılmaktadır. Ayrıca cinsel taciz nedeniyle mağdurun okulundan ya da işinden veya ailesinde ayrılmak zorunda kalmış olması halinde verilecek cezanın alt sınırı bir yıl olarak düzenlenmiştir.
Cinsel Taciz Suçu Şikayet Süresi ve Zamanaşımı
Cinsel taciz suçunun basit halinin soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlıdır. Suçun kamu görevinin veya hizmet ilişkisinin ya da aile içi ilişkinin sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle; vasi, eğitici, öğretici, bakıcı, koruyucu aile veya sağlık hizmeti veren ya da koruma, bakım veya gözetim yükümlülüğü bulunan kişiler tarafından; aynı işyerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle; posta veya elektronik haberleşme araçlarının sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle; teşhir suretiyle, işlendiği nitelikli halleri ise şikayete bağlı değildir.
Cinsel taciz suçu için öngörülen dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Bu süre, suçun işlendiği tarihten itibaren başlar ve bu süre içinde dava açılmadığı takdirde, dava zamanaşımına uğrar ve fail hakkında ceza davası açılamaz.
Cinsel Taciz Suçu Hakkında Yargıtay Kararları
Yargıtay Ceza Genel Kurulu 2014/669E., 2015/68K sayılı ve 24.03.2015 tarihli kararı:
‘’ … Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlüğünde taciz; “tedirgin etme, rahatsız etme veya sıkıntı verme” şeklinde tanımlanmıştır.
Maddenin gerekçesinde de; “mağdurun cinsel yönden ahlâk temizliğine aykırı olarak rahatsız edilmesi” biçiminde ifade edilen cinsel tacizin ne tür bir davranışla işlenebileceği hususunda kanunda açıklık bulunmamakla birlikte, öğreti ve yargısal kararlarda bu suçun; mağduru hedef almış, vücut dokunulmazlığı ihlal edilmeksizin ancak cinselliğine yönelen söz söyleme, mesaj ya da mektup gönderme, el hareketi yapma, öpücük atma, cinsel ilişki teklif etme, cinsel organını gösterme gibi eylemlerle gerçekleştirilebileceği kabul edilmektedir.
cinsel taciz suçunun maddi unsuru, bir kimseyi cinsel amaçlı olarak taciz etmektir. Suçun manevi unsuru ise kast olup, failin cinsel amaç gütmesi, başka bir ifadeyle cinsel arzu ve isteklerini tatmin maksadıyla hareket etmesi gerekmektedir. Eylemin cinsel amaçla işlenip işlenmediği ya da hangi fiilin cinsel taciz suçunu oluşturacağı somut olayın özelliklerine göre hâkim tarafından takdir edilecektir. Nitekim yargısal kararlarda; pencereye tırmanarak “seni kaçıracağım, beni içeri al, içeri gireceğim” demek, mağdura karşı çiçek koklamak, telefonla kısa aralıklarla arayıp; “evinin önündeyim, dışarı çık, seni maddi ve manevi tatmin edeceğim,” “seni seviyorum, evlenmek istiyorum,” mağdurun yüzüne; “seni ve aileni tanıyorum, arabaya bin, gideceğin yere bırakayım, sana kötülük yapmam” şeklinde sözler söylemek, “konuşmak ister misin, numarayı çaldır, istemezsen kimsenin haberi olmaz” içerikli mesajlar göndermek cinsel taciz olarak kabul edilmiştir.
cinsel taciz oluşturacak davranışlar, mağdurun vücuduna temas bulunmamak şartıyla ani olabileceği gibi, devamlı nitelikte de gerçekleşebilir. Suçun oluşabilmesi için, failin cinsel amaç gütmesi ve eylemin belirli kişi ya da kişilere karşı gerçekleştirilmiş olması gerekir. Aksi takdirde cinsel taciz değil, hakaret, tehdit ya da kişilerin huzur ve sükûnunu bozma suçları gündeme gelebilecektir.’’
Yargıtay Ceza Genel Kurulu 2017/244E., 2018/601K. Sayılı ve 04.12.2018 tarihli kararı:
‘’ Eylemin cinsel amaçla işlenip işlenmediği ya da hangi fiilin cinsel taciz suçunu oluşturacağı belirlenirken sosyal hayatın gerekleri, tarafların konumları ile aralarındaki ilişki gözetilmeli, bu kapsamda ahlaki kurallara uygun evlenme teklifi, tanışma isteği veya beğeni ifadelerinin cinsel taciz suçunu oluşturmayacağı kabul edilmelidir. Bununla birlikte evlenme veya arkadaşlık isteğinin iç çamaşırı hediye etme veya cinselliğe yönelen sözlerle gerçekleştirilmesi örneklerinde olduğu gibi kaba ve rahatsız edici bir üslupla yapılması, teklifin reddedilmesine karşın eylemin mağduru rahatsız edecek şekilde sürdürülmesi yahut mağdurun Medeni Kanun hükümlerine göre evlenme imkanı bulunmayan bir çocuk veya taraflardan birinin evli olması örneklerinde olduğu gibi evlilik veya arkadaşlık ilişkisinin önünde kanuni veya ahlaki engellerin bulunması durumlarında cinsel taciz suçunun oluşacağında hiç bir şüphe bulunmamaktadır. ‘’
Sıkça Sorulan Sorular
Cinsel taciz suçunun kapsamına hangi davranışlar girer?
Cinsel taciz suçu, mağdurun vücut dokunulmazlığını ihlal etmeyen, ancak cinsel içerikli rahatsız edici davranışları kapsar. Bu davranışlar arasında sözlü taciz, yazılı mesajlar veya mektuplarla cinsel içerikli ifadeler gönderme, el-kol hareketleriyle cinsel içerikli imalarda bulunma veya teşhircilik gibi eylemler yer alır. Önemli olan, bu davranışların mağduru rahatsız edici ve cinsel amaçlı olmasıdır.
TCK 105 kapsamında cinsel taciz cezası ne kadar?
Cinsel taciz suçunun temel hali için öngörülen ceza, mağdurun şikâyeti üzerine, 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır. Eğer suç, failin kamu görevlisi olması gibi nitelikli hallerde işlenmişse, ceza yarı oranında artırılır. Ayrıca, cinsel taciz fiili nedeniyle mağdur; işi bırakmak, okuldan veya ailesinden ayrılmak zorunda kalmışsa, verilecek ceza bir yıldan az olamaz.
Cinsel taciz suçu hangi delillerle ispatlanabilir?
Cinsel taciz suçunun ispatında, mağdurun beyanı önemli bir delil olmakla birlikte, destekleyici deliller de büyük önem taşır. Bu deliller arasında tanık ifadeleri, telefon kayıtları, mesajlaşma içerikleri, e-postalar, sosyal medya yazışmaları, güvenlik kamerası görüntüleri ve benzeri materyaller yer alabilir. Olayın gerçekleştiği ortam ve koşullar da delil değerlendirmesinde dikkate alınır.
Cinsel taciz suçunda şikayet süresi ne kadar?
Cinsel taciz suçunun basit halinde, mağdurun fiili ve faili öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde şikâyette bulunması gerekmektedir. Bu süre içinde şikâyet yapılmazsa, şikâyet hakkı düşer ve fail hakkında soruşturma başlatılamaz. Ancak, suçun nitelikli hallerinde şikâyet aranmaz ve savcılık tarafından resen soruşturma başlatılır.
Cinsel taciz ile cinsel saldırı suçu arasındaki fark nedir?
Cinsel taciz ve cinsel saldırı suçları arasındaki temel fark, fiziksel temasın varlığıdır. Cinsel taciz suçunda, failin mağdura yönelik cinsel içerikli rahatsız edici davranışları fiziksel temas olmaksızın gerçekleştirilir. Cinsel saldırı suçunda ise, failin mağdurun vücut dokunulmazlığını ihlal eden fiziksel temas içeren cinsel davranışları söz konusudur.
